18 pomysłów na to, jak oszczędzać wodę w domu

Woda stanowi aż 71% powierzchni Ziemi, z czego większość to oceany (97,5%), a pozostała część to morza, rzeki, stawy i jeziora. Chociaż dane te mogłyby wskazywać na to, że wody mamy pod dostatkiem, niestety tylko 2,5% wodnych zasobów to wody słodkie, a większość z nich stanowią lodowce i śniegi. Wody pitne to zaledwie 1% światowych zasobów wody. Zmiany zachodzące w środowisku oraz wciąż zwiększająca się liczba ludności sprawiają, że zasoby wody maleją. Oszczędzanie wody nie jest kłopotliwe i nie zajmuje dużo czasu. Co więcej, pozwala również na zmniejszenie kosztów ponoszonych na rachunki. Jak można oszczędzać wodę? Jak za chwilę pokażemy, znajdziemy na to całe mnóstwo sposobów.
O czym przeczytasz w artykule?
- Dlaczego należy oszczędzać wodę?
- Średnie zużycie wody na osobę
- Światowy Dzień Wody 2022
- Sposoby oszczędzania wody w gospodarstwie domowym
- Jak można oszczędzać wodę? Planowanie na etapie remontu
- Ekologiczne i ekonomiczne sposoby oszczędzania wody
- Oszczędzanie wody na co dzień
- Oszczędzanie wody dla dzieci
Dlaczego należy oszczędzać wodę?
Prognozy Banku Światowego nie brzmią optymistycznie. Ostrzega on, że niemal połowę ludzkości może dotknąć problem ograniczenia podaży wody pitnej. Już teraz z niedostateczną ilością wody borykają się takie miasta jak Meksyk, São Paulo, a nawet Los Angeles.
Jak wygląda sprawa z podażą wody w Polsce? Na tle innych krajów europejskich Polska dysponuje małymi zasobami wód powierzchniowych. Na jednego mieszkańca przypada średnio 1600 m³ na rok, co znamionuje próg deficytu, ale na razie nam on nie grozi. Wodę do picia najczęściej pobiera się bowiem z ujęć głębinowych. Chociaż na wody te zmiany klimatyczne mają mniejszy wpływ niż na wody powierzchniowe, jednak nie oznacza to, że są one niewyczerpalne.
Dlaczego powinniśmy oszczędzać wodę?
- Zaledwie 1% wody na kuli ziemskiej jest zdatna do picia,
- Niektóre miasta już borykają się ze zbyt małą podażą wody,
- Źródła wody pitnej nie są niewyczerpywalne.

Średnie zużycie wody na osobę
W Polsce średnie zużycie wody na osobę wynosi około 150 litrów na dzień. Dla porównania, w Stanach Zjednoczonych jedna osoba zużywa średnio 575 litrów wody, w Europie 200 litrów, natomiast mieszkańcy niektórych krajów afrykańskich nawet mniej niż 10 litrów! To tyle, ile w Europie wykorzystuje się do jednorazowego spłukania wody w toalecie.
W przeciętnym polskim gospodarstwie domowym 36% wody używa się do mycia, 15% do prania, 10% do mycia naczyń, do sprzątania 6%, natomiast do picia i gotowania tylko 3%. Aż 30% zużywanej wody wykorzystywane jest do spłukiwania WC.
Chociaż zużycie wody w Polsce jest mniejsze niż w przypadku mieszkańców innych krajów europejskich, wciąż możemy wiele zrobić, by jej nie marnować. Nawet niewielkie zmiany w naszym zachowaniu, jednak stosowane systematycznie i przez wszystkich (lub choćby wielu z nas), mogą przynieść w efekcie ogromne oszczędności dla całej planety.
Średnie zużycie wody a oszczędności:
- Średnie zużycie dobowe wody przeciętnego mieszkańca Stanów Zjednoczonych wynosi 575 litrów. Mieszkaniec kraju Europy Zachodniej w tym samym czasie zużywa 200 litrów wody, a mieszkaniec Polski około 160 litrów.
- Niektórzy mieszkańcy Afryki zużywają dziennie nawet mniej niż 10 litrów wody dziennie.
- Zmiany (nawet niewielkie!) mające na celu mniejsze zużycie wody mogą przyczynić się do jej ogromnych oszczędności.



Światowy Dzień Wody 2022
Woda ma też swoje święto! Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło w 1992 roku Święto Wody. Przypada na 22 marca. Ma to na celu zwiększenie świadomości ludzi, jak ważną rolę w naszym życiu odgrywa woda, a także pogłębienie szacunku do tego cennego zasobu. Warto, by każdy zdał sobie sprawę, że bez wody nie ma życia, a jej marnotrawstwo to najgorsze co możemy zrobić nie tylko dla środowiska naturalnego, lecz także nas samych. Światowy Dzień Wody 2022, który będziemy obchodzić 22 marca, może być więc ważnym punktem zmiany codziennych nawyków na te bardziej ekologiczne.

Sposoby oszczędzania wody w gospodarstwie domowym
Istnieje wiele sposobów na oszczędzanie wody w gospodarstwie domowym. Niektóre z nich prawdopodobnie stosujemy od dawna, jednak być może niektóre z metod, które za chwilę przedstawimy, okażą się nowe, pomocne i skuteczne.
Jeśli mamy zamiar oszczędzać wodę w swoim gospodarstwie domowym, musimy przede wszystkim uszczelnić spłuczki w toaletach i baterie przy umywalce, wannie czy zlewozmywaku. Warto wiedzieć, że z nieszczelnej spłuczki może wyciekać każdego dnia 50, a z nieszczelnego kranu 30 l wody. Rocznie daje to razem niemal 30 m³!
Jednym z doskonałych sposobów na oszczędzanie wody jest stosowanie perlatora. Nawet jeśli bateria nie jest w niego wyposażona fabrycznie, można dokupić do niej łatwą do zamontowania nasadkę. W jaki sposób perlator umożliwia zaoszczędzenie wody? Pozwala on na wytworzenie mieszaniny wodno-powietrznej powstającej dzięki mechanizmowi zmniejszającemu przepływ wody i specjalnej dyszy napowietrzającej, mieszającej wodę z powietrzem. Strumień wody z perlatora wygląda tak samo, jak strumień bez perlatora, jednak wypływająca z kranu woda wymieszana jest z pęcherzykami powietrza, dzięki czemu zużywamy jej mniej.
Jak oszczędzać wodę w domu?
- Dbając o odpowiednie uszczelnienie spłuczek i baterii przy umywalkach, zlewozmywakach i prysznicach,
- Stosując perlatory pozwalające na znaczne zmniejszenie zużycia wody.


Jak można oszczędzać wodę? Planowanie na etapie remontu
W sklepach można kupić gotowe zestawy zawierające perlator umywalkowy, perlator zlewozmywakowy przegubowy i reduktor przepływu do słuchawki prysznicowej. Czy warto wybrać taki komplet i czy oszczędności wody będą znaczące? W odpowiedzi podamy tylko kilka danych: dzięki perlatorowi umywalkowemu zużywamy o połowę mniej wody, perlator zlewozmywakowy pozwala na 40% oszczędności, a reduktor przepływu do słuchawki prysznicowej aż do 60% oszczędności wody. Dodajmy jeszcze, że wszystkie wymienione tu urządzenia mają znormalizowane gwinty i pasują do większości typów armatury. Ich montaż i konserwacja są tak proste, że można je przeprowadzić samemu.
Warto wiedzieć, że w przypadku baterii wannowych perlator nie spełni do końca swojej roli. Mniejsza ilość wody w strumieniu oznacza, że nalewanie wody będzie trwało dłużej, przez co szybciej się ona wychłodzi, a to oznacza straty energii. Szybsze napełnienie wanny wodą zapewniają baterie dwuuchwytowe, o wydajności 40 l/min i niezwykle nowoczesne i efektowne baterie podtynkowe z wylewkami w formie kaskady (50 l/min).
Jednym z doskonałych sposobów na oszczędzanie wody jest zastosowanie baterii termostatycznych. Utrzymują one stałą temperaturę wypływającej wody, a dodatkowo mają przycisk pozwalający na zmniejszenie jej strumienia. Dzięki baterii jednouchwytowej, mieszającej ciepłą wodę z zimną, oszczędzimy do 30% wody.
Na koniec tego zestawienia powiedzmy jeszcze kilka słów na temat baterii bezdotykowych. Wyposażone są one w fotokomórkę sterującą automatycznie włączaniem i wyłączaniem wody. Woda zaczyna lecieć, gdy podłożymy dłonie pod kran i przestaje, gdy je cofamy. Baterie bezdotykowe stanowią świetny sposób na wyeliminowanie takich nawyków jak mycie zębów czy mydlenie rąk w czasie, gdy z kranu leci woda.
Jak oszczędzać wodę w domu?
- Montując perlatory w bateriach umywalkowych i zlewozmywakowych oraz reduktory przepływu wody w słuchawkach prysznicowych,
- Montując baterie termostatyczne,
- Montując baterie jednouchwytowe,
- Montując baterie bezdotykowe.







Ekologiczne i ekonomiczne sposoby oszczędzania wody
Jak widać, o oszczędne zużywanie wody możemy zadbać już na etapie budowy czy też remontu domu. To jednak jeszcze nie wszystkie sposoby, które można (i warto!) wziąć pod uwagę.
Spłuczki z przyciskami dwudzielnymi, pozwalającymi na spłukiwanie dwufazowe miski ustępowej to już standard. Najczęściej mamy tu do wyboru spłukiwanie 6 l lub 9 l wody. Przycisk może również, zamiast podziału, zawierać funkcję stop, zatrzymującą spłukiwanie w dowolnym momencie.
Dobry sposób na oszczędne użytkowanie wody zapewniają również baterie wyposażone w tak zwany przycisk eko. Umieszczony jest on z boku lub z tyłu baterii i pozwala na poruszanie jej głowicą w ograniczonym zakresie. Takie rozwiązanie zmniejsza strumień wody o 40%.
Powiedzmy tu jeszcze nieco więcej na temat reduktora przepływu wody w słuchawce prysznicowej. Wkręca się go pomiędzy wąż słuchawki i baterię i dzięki niemu zmniejsza się przepływ wody nawet do 7 l/min. Jak działa taki reduktor? Najpierw musimy go maksymalnie wcisnąć i zakręcić wodę. Po jej ponownym odkręceniu woda będzie leciała strumieniem niemal o połowę mniejszym niż zwykle.
Dlaczego warto stosować nowoczesne rozwiązania techniczne w bateriach i spłuczkach?
- Nowoczesne spłuczki pozwalają na wybór większej lub mniejszej ilości wody, zgodnie z aktualną potrzebą,
- Baterie z przyciskiem umożliwiają zmniejszenie strumienia wody o 40%, który w zupełności wystarczy do umycia rąk,
- Reduktor przepływu wody w prysznicu sprawia, że strumień zmniejszy się z (nawet!) 20 do 7 l/min.

Oszczędzanie wody na co dzień
Wodę możemy oszczędzać nie tylko dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technicznym. Oszczędne korzystanie z wody zależy przede wszystkim od naszych codziennych nawyków, które (biorąc pod uwagę, że z wody korzystamy codziennie co najmniej kilkanaście lub kilkadziesiąt razy) przyczynią się do znacznie mniejszego uszczuplenia jej ziemskich zapasów.
Podczas mycia zębów, golenia i innych podobnych czynności zawsze zakręcamy wodę. Dość powiedzieć, że pozostawienie odkręconej wody podczas jednego mycia zębów może spowodować straty nawet 9 l/min (!). Duże ilości wody zaoszczędzimy także, unikając zbędnego spłukiwania toalety. Nie wrzucamy więc do niej niedopałków papierosów, śmieci czy też chusteczek higienicznych.
Jeśli kąpiemy się w domu w wannie, pamiętajmy, by nalewać do niej wody tylko do połowy lub nawet do jednej trzeciej jej wysokości. Jedna kąpiel z mniejszą ilością wody pozwoli zaoszczędzić nawet 100 l wody. Jeśli z kolei kąpiemy się pod prysznicem, to warto skrócić czas jego trwania. W ciągu dziesięciu minut kąpieli zużywamy nawet 180 l wody. Skracając ten czas, zużywamy odpowiednio mniej wody. Pamiętajmy też o tym, by podczas namydlania ciała lub też nakładania szamponu na włosy zakręcić wodę, by nie leciała na darmo.
Oszczędności w korzystaniu z wody możemy także wprowadzić podczas prania i zmywania naczyń. Używajmy programów oszczędzających zużycie wody (zarówno w zmywarkach, jak i w pralkach) i włączajmy urządzenia wtedy, gdy można je załadować do pełna. Jeśli zmywamy naczynia ręcznie, opracujmy optymalną metodę. Na przykład jedną komorę zlewozmywaka wykorzystujemy do mycia naczyń, a drugą do płukania. Takie kroki pozwolą oszczędzić nawet kilkaset złotych w ciągu roku.
Do mycia samochodu lepiej jest używać wiadra z wodą niż węża ogrodowego. Takie postępowanie niesie za sobą oszczędności nawet w skali 80%! Ta sama zasada dotyczy mycia schodów, tarasu czy chodnika. To jednak tylko niektóre ze sposobów na oszczędzanie wody w ogrodzie. Co jeszcze można zrobić? Ustaw na trawniku lub działce zbiornik na wodę opadową. Możesz ją wykorzystać do prac porządkowych czy podlewania roślin. Woda tego typu jest uboga w chlor, dlatego docenią ją zielone sadzonki.
Zasady oszczędzania wody na co dzień:
- Zakręcamy wodę podczas mycia zębów, golenia i tym podobnych czynności,
- Używamy programów oszczędzających zużycie wody w pralkach i zmywarkach,
- Pralki i zmywarki włączamy wtedy, gdy są zapełnione,
- Wannę zapełniamy wodą do 1/3 lub 1/2 jej wysokości,
- Bierzmy krótsze prysznice, a podczas namydlania ciała i nanoszenia szamponu na włosy zakręcajmy wodę,
- Do mycia samochodu, schodów, tarasu czy chodnika lepiej używać wiadra z wodą niż węża ogrodowego.
- Zamontuj zbiornik na deszczówkę. Wodę opadową możesz wykorzystać do podlewania ogrodu.




Oszczędzanie wody dla dzieci
Dzieci szybko i chętnie uczą się oszczędzania wody, jeśli tylko zaszczepimy w nich tę potrzebę (i konieczność). Z czasem czynności, o których trzeba było im wcześniej wielokrotnie przypominać, będą przychodzić im naturalnie. Warto tu jednak dodać, że nie chodzi o wprowadzenie „oszczędnościowego terroru”. Chodzi raczej o to, by dbanie o środowisko dobrze się dzieciom kojarzyło i by działały z przyjemnością i świadomością, nie pod przymusem.
Jednym ze sposobów na oszczędzanie wody, który można wprowadzić bardzo wcześnie, jest wspomniane już zakręcanie wody podczas mycia zębów. Podczas mycia rąk również istnieje chwila, w której woda leci z kranu niepotrzebnie. Namydlenie rąk przecież trwa co najmniej kilkanaście sekund, zwłaszcza w przypadku dzieci. To czas, w którym woda nie musi być odkręcona.
Jeśli dziecko nalewa sobie samo wody, niech naleje pół szklanki. Rzadko zdarza się, by dało radę wypić całą naraz. Pozwólmy małym dzieciom kąpać się z rodzeństwem w wannie. Nie napełniajmy basenu ogrodowego do pełna. Podczas zabawy duża ilość wody i tak zostanie wylana. Jeśli robimy dla dzieci fontannę z użyciem węża ogrodowego, kierujmy wodę tam, gdzie są rośliny, które przy okazji zostaną podlane.
Czego powinniśmy uczyć dzieci, jeśli chodzi o oszczędzanie wody?
- Zakręcamy kurek podczas mycia zębów,
- Zakręcamy kurek podczas mydlenia rąk,
- Nalewamy sobie do picia pół szklanki wody zamiast całej,
- Basen ogrodowy nie musi być maksymalnie napełniony wodą, by można się było w nim doskonale bawić.


